Bong gân hoặc rách dây chằng bên là một tổn thương thể thao khá phổ biến, dây chằng bên thường được đề cập là dây chằng bên trong và dây chằng bên ngoài.
Người chơi bóng đá hay gặp tổn thương các dây chằng bên. Tổn thương dây chằng bên trong thường gặp hơn bên ngoài. Do cấu trúc phức tạp của dây chằng bên ngoài nên khi tổn thương dây chằng bên ngoài hay đi kèm tổn thương cấu trúc bên trong khớp gối.
Khớp gối gồm bốn dây chằng chính, dây chằng bên trong và ngoài ở hai bên ngoài gối điều khiển vận động bên của khớp gối, hai dây chằng chéo trước và sau điều khiển vận động trước sau khớp gối. Chức năng của hai cặp dây chằng bên trong – ngoài, trước – sau này tham gia làm vững khớp gối trong mối tương quan lẫn nhau.
Tổn thương dây chằng bên được xem như là tình trạng bong gân và cũng được chia độ theo mức độ trầm trọng
Độ I: Tổn thương nhẹ, đảm bảo chức năng giữ vững khớp gối
Độ II: Rách bán phần dây chằng, gối trở nên lỏng lẽo
Độ III: Rách hoàn toàn dây chằng, gối mất vững
Nguyên nhân tổn thương dây chằng bên thường gây ra bởi lực đẩy gối về một bên phần lớn do chấn thương trực tiếp
Triệu chứng thường gặp là: Đau, sưng vùng dây chằng tổn thương, mất vững khớp gối
Thăm khám rất đễ nhận biết, nếu là bác sĩ có kinh nghiệm thì tỉ tệ chính xác càng cao qua các nghiệm pháp chuyên biệt
Cận lâm sàng gồm x quang loại trừ những tổn thương khớp, MRI sẽ chấn đoán xác định mức độ rách và vị trí rách
Điều trị những tổn thương dây chằng bên bao gồm: Chườm lạnh đúng, bất động bằng nẹp vững, thay đổ sinh hoạt và tập vật lý trị liệu. Điều trị phẫu thuật chiếm tỉ lệ thấp do phần lớn điều trị không mổ đều thành công, phẫu thuật khi không liền dây chằng hoặc có tổn thương phối hợp với các dây chằng khác cần mổ sẽ phối hợp giải quyết cùng lúc.
