CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO MẬT ĐỘ XƯƠNG (LOÃNG XƯƠNG)

Loãng xương là một bệnh với đặc điểm khối lượng xương suy giảm, vi cấu trúc của xương bị hư hỏng, dẫn đến tình trạng xương bị yếu. Để xác định loãng xương bằng cách đo mật độ xương là tiêu chuẩn.
Đo mật độ xương theo Quỹ Loãng Xương Mỹ (NOF) khuyến cáo cần cho những đối tượng sau đây:
– Nữ trên 65 tuổi, dưới 65 tuổi có nguy cơ: tiền sử gãy xương ở sau 30 tuổi, có người thân từng bị gãy xương, hút thuốc lá, cân nặng thấp (<56 kg)... - Đàn ông 70 tuổi trở lên, đàn ông từ 50-69 tuổi, có các yếu tố nguy cơ: giảm năng tuyến sinh dục nam, tăng glucocorticoid, nghiện thuốc lá và rượu, suy thận... Các phương pháp đo mật độ xương chia làm hai nhóm chính là kỹ thuật sử dụng bức xạ và kỹ thuật không sử dụng bức xạ - Kỹ thuật không sử dụng bức xạ gồm: siêu âm định lượng và cộng hưởng từ. chúng ta thường hay nghe nói về phương pháp đo mật độ xương bằng siêu âm ở vị trí ngoại vi (gót chân), kỹ thuật này không nhạy bằng ký thuật DEXA vì kết quả đo ở gót chân vẫn có thể bình thường trong khi các vị trí trung tâm như háng và cột sống đã bất thường một cách đáng kể. Thêm nữa, thay đổi mật độ xương ở gót chân chậm hơn so với háng và cột sống do vậy nó không được sử dụng để chẩn đoán và theo dõi đáp, chỉ dùng để tầm soát. - Kỹ thuật sử dụng bức xạ hay được đề cập nhất là phương pháp đo mật độ xương bằng phương pháp DEXA là phương pháp chuẩn để chấn đoán loãng xương là được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới. Nguyên tắc: máy DEXA đo trên hai khu vực chính là háng và cột sống. Do loãng xương ảnh hưởng đến tất cả cơ thể, đo mật độ xương ở một vị trí có thể dự báo được gãy xương ở các vị trí khác.
Gần đây đo loãng xương bằng kỹ thuật sử dụng bức xạ với phần mềm OSTEOGRAM là một phương pháp đo mật độ xương đã được FDA công nhận và hiện đang được sử dụng rộng rãi trên nhiều nước. Ở Việt Nam phương pháp được sử dụng ở hệ thống phòng khám và bệnh viện Medic. Osteogram có độ chính xác cao, qua nhiều nghiên cứu đã được xác định là ngang bằng với phương pháp DEXA, sử dụng và tối ưu hóa trang thiết bị hiện có. Nguyên tắc: mỗi người kiểm tra mật độ xương được chụp X quang bàn tay (T) bằng máy chụp X quang kỹ thuật số (DRA – Digital radiographic Absorptiometry), phần mềm Osteogram cho kết BMD, T-score, Z- score, các dữ liệu được ghi nhận là tuổi, giới tính, chiều cao và cân nặng.